Rolniczy handle detaliczny

Termin Rolniczego Handlu Detalicznego (RHD) odnosi się do produkcji żywności zawierającej co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym i zbywaniu takiej żywności:

• bezpośrednio konsumentowi finalnemu lub
• do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego

Żywność produkowana w ramach RHD:

• w przypadku żywności jednoskładnikowej (np. świeże owoce i warzywa, świeże mięso, jaja, czy surowe mleko) – powinna ona w całości pochodzić z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu,
• w przypadku żywności zawierającej więcej niż jeden składnik (np. produkty mięsne, produkty mleczne, gotowe posiłki, pieczywo) – powinna ona zawierać co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu danego podmiotu.

Co trzeba zrobić, aby rozpocząć rolniczy handel detaliczny?

RHD wprowadza możliwość produkcji we własnej kuchni domowej, pod warunkiem, że spełnia tzw. uproszczone wymagania higieniczne (określonych w rozporządzeniu WE nr 852/2004 w jego załączniku II w rozdziale III) . Należy do nich wymóg, by blaty w kuchni były w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia i dezynfekcji. Najlepiej, gdyby powierzchnie te były z materiałów gładkich, zmywalnych, odpornych na korozję i nietoksycznych. W kuchni powinny znajdować się także urządzenia do utrzymania właściwej higieny (sprzęt do higienicznego mycia i suszenia rąk, przebieralnia). Należy zapewnić również warunki do czyszczenia narzędzi do pracy oraz wyznaczyć miejsce do usuwania niebezpiecznych i niejadalnych substancji i odpadów, a także zadbać o odpowiednie warunki termicznie żywności. Jeśli uważasz, że twoja kuchnia spełni te wszystkie wymogi, możesz rejestrować działalność RHD.

Warunki określone są także w Poradniku – „Dobra Praktyka Higieniczna i Produkcyjna Jako Podstawa Do Rozwoju Innowacyjnego Przetwórstwa Żywności w Warunkach Domowych”

https://www.modr.mazowsze.pl/images/stories/SIR/broszury/Dobra_praktyka_higieniczna.pdf

Nie tylko kuchnia

Nie każdy rodzaj działalności da się prowadzić w kuchni domowej. Jeśli twoja kuchnia nie spełnia powyższych wymogów, lub prowadzenie w niej produkcji jest nie możliwe ze względu na specyfikę rejestrowanej działalności to RHD można prowadzić w innym pomieszczeniu jednak zgodnie z załącznikiem II rozporządzenia (WE) nr 852/2004. Rozdział II tego załącznika stosuje się do wszystkich pomieszczeń, gdzie przygotowuje się, poddaje obróbce lub przetwarza żywność (z wyjątkiem miejsc spożywania i pomieszczeń, dla których stosuje się uproszczone wymagania z rozdział III), a więc w przypadku prowadzenia produkcji w ramach rolniczego handlu detalicznego poza własną kuchnią domową np. w oddzielnym budynku przeznaczonym do produkcji. W przypadku prowadzenia działalności poza własną kuchnią domową np. w oddzielnym budynku, istnieje konieczność spełnienia następujących wymagań załącznika II rozporządzenia (WE) nr 852/2004:

– rozdział I – ogólne wymagania dotyczące pomieszczeń żywnościowych (innych niż wymienione w rozdziale III),

– rozdział II – szczególne wymagania dla pomieszczeń, w których się przygotowuje, poddaje obróbce lub przetwarza środki spożywcze (za wyjątkiem miejsc spożywania posiłków oraz obiektów wymienionych w rozdziale III),

– rozdziałów IV – XII rozporządzenia (WE) nr 852/2004.

Należy pamiętać, że wytwarzanie serów dojrzewających i wędlin w ramach RHD będzie wymagało spełnienia takich wymogów weterynaryjnych jak dla MLO w zakresie wyposażenia pomieszczeń zawartych w rozporządzeniach (WE) nr 178/2002, nr 852/2004 oraz nr 1169/2011.

Każdy przypadek powinien być jednak rozpatrywany indywidualnie, biorąc pod uwagę stan kuchni, wyposażenie oraz warunki prowadzenia przetwórstwa. Kuchnia (powierzchnia, wyposażenie) powinna być dostosowana do rodzaju i wielkości prowadzonej produkcji, tak aby zapewnić, że wszystkie operacje będą wykonywane w sposób higieniczny, minimalizujący ryzyko zanieczyszczenia krzyżowego (np. rozbiór mięsa zwierząt kopytnych i drobiu powinien być prowadzony osobno i być rozdzielony dokładnym czyszczeniem i myciem powierzchni roboczych oraz narzędzi). Przechowywanie żywności powinno zapewnić zachowanie łańcucha chłodniczego, jeśli to wymagane. Należy stosować zasady Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) i Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP) oraz uproszczoną procedurę opartą na zasadach systemu HACCP.

Można korzystać ze stosownych poradników w tym zakresie. np.:

– „Dobra Praktyka Higieniczna i Produkcyjna Jako Podstawa Do Rozwoju Innowacyjnego Przetwórstwa Żywności w Warunkach Domowych”

https://www.modr.mazowsze.pl/images/stories/SIR/broszury/Dobra_praktyka_higieniczna.pdf

Wniosek o wpis do rejestru

Aby zarejestrować działalność należy zgłosić się do odpowiedniej Inspekcji na 30 dni przed rozpoczęciem przetwórstwa.

• Jeśli rejestracja dotyczy produktów pochodzenia roślinnego – wniosek złożyć należy do Sanepidu o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
• W przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego lub złożonego – trzeba zgłosić się do powiatowego lekarza weterynarii z wnioskiem o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Inspekcji Weterynaryjnej.

Wniosek powinien zawierać:

– imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres wnioskodawcy, numer identyfikacyjny REGON, jeśli taki się posiada;

– nr ewidencyjny w ewidencji gospodarstw rolnych;

– określenie rodzaju oraz zakresu działalności, w tym rodzaju żywności, która ma być przedmiotem produkcji lub obrotu;

– określenie lokalizacji zakładu i miejsca wprowadzania żywności do obrotu.

Badanie lekarskie

Do prowadzenia działalności w ramach RHD niezbędne jest orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.

Jak uzyskać takie orzeczenie?

W najbliższej siedzibie Sanepidu należy oddać materiał (kał) do badań. Następnie z wynikami udać się do lekarza medycyny pracy, który na podstawie stosownych badań wyda orzeczenie.

Badanie wody

W przypadku korzystania z wody z ujęcia własnego należy dokonać badania wody pod kątem zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz parametrów fizyko – chemicznych wg rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U z 2015 r. poz. 1989), w miejscu produkcji żywności.

Rejestr żywności zbywanej rocznie

Należy prowadzić rejestr dokumentujący ilość żywności zbywanej rocznie w ramach handlu na każdy rok kalendarzowy. Powinien on zawierać datę oraz ilość i rodzaj zbytej żywności.

Przykładowy wzór rejestru: